-
1 тәртип
сущ.1)а) в разн. знач. поря́докбүлмәдәге тәртип — поря́док в ко́мнате
капиталистик тәртип — капиталисти́ческий поря́док
б) поря́док, режи́миске тәртипләр — ста́рые поря́дки
2) распоря́доктәртип кагыйдәләре — пра́вила вну́тренного распоря́дка
3)а) дисципли́нахәрби тәртип — вое́нная дисципли́на
тәртипне ныгыту — укрепле́ние дисципли́ны
б) дисципли́на, дисциплини́рованностьтәртибе юк аның — у него́ нет дисципли́ны (дисциплини́рованности)
4) поведе́ние ( ученика в школе)тәртиптән (тәртибе буенча) өчле — тро́йка по поведе́нию
5) поря́док расположе́ния, после́довательностьәлифба тәртибендә — в поря́дке алфави́та; в алфави́тном поря́дке
6)а) расписа́ниепоездлар узу тәртибе — расписа́ние прохожде́ния поездо́в
б) програ́ммакичке тапшырулар тәртибе — програ́мма вече́рних переда́ч
7) пра́вилоэш башкару тәртибе — пра́вило выполне́ния рабо́ты
8) в знач. послелога тәртибендә в ка́честве, в поря́дке (чего-л.)приказ тәртибендә — в поря́дке прика́за
өстәмә түләү тәртибендә — в поря́дке дополни́тельной опла́ты
9) в знач. нареч. тәртиптә в поря́дке; в гото́вностибөтенесе тәртиптә — всё в поря́дке
•- тәртибен китерү
- тәртибенә китерү
- тәртип бозу
- тәртип бозучы
- тәртип кую
- тәртип номеры
- тәртип сагында
- тәртип саклау
- тәртип саклаучы
- тәртип саны
- тәртип урнаштыру
- тәртипкә килү
- тәртипкә керү
- тәртипкә китерү
- тәртипкә кертү
- тәртипкә кую
- тәртипкә салу
- тәртипкә чакыру -
2 тәртип-низам
сущ.; собир.; книжн.1) поря́док и зако́н (зако́нность); поря́док и дисципли́набиредә тәртип-низам юк — тут ни поря́дка, ни дисципли́ны
2) пра́вило и поря́док де́йствия (при выполнении дел, операций и т. п.)тәртип-низам белән сөйләгез — говори́те по поря́дку и согла́сно пра́вилам
-
3 тәртип бозу
1) наруша́ть/нару́шить дисципли́ну (поря́док)2) проявля́ть/прояви́ть недисциплини́рованность (хулига́нство), безобра́зничать, хулига́нить -
4 тәртип бозучы
наруши́тель поря́дка (распоря́дка) -
5 тәртип кую
устана́вливать поря́док, режи́м -
6 тәртип номеры
поря́дковый но́мер (номер определённого предмета, лица в ряду, по списку и т. п.) -
7 тәртип сагында
на стра́же поря́дка -
8 тәртип саклау
1) подде́рживать, сохраня́ть поря́док, дисципли́ну2) блюсти́, уважа́ть поря́док (в общежитии, на собрании и т. п.) -
9 тәртип саклаучы
1) блюсти́тель поря́дка2) цени́тель поря́дка, уважа́ющий поря́док -
10 тәртип саны
поря́дковое числи́тельное -
11 тәртип урнаштыру
1) наводи́ть/навести́ поря́док (дисципли́ну, тишину́)2) см. тәртипкә салу -
12 тәртип
tertip, düzen, nizam -
13 тәртип
-
14 тәртип
Ordnung f.; Disziplin f.; Ordnungs- -
15 тәртип
1. сущ. 1) в р.з.порядок 2) распорядок, расписание (поездов и т.п.) 3) дисциплина 4) повестка 5) разг.черёд 2. прил. порядковый ▪ tärtip belän по порядку ▪ tärtip bozuçı нарушитель порядка ▪ tärtip sanı грам.порядковое числительное ▪ tärtip saqlarğa соблюдать/блюсти порядок ▪ tartipkä kitärgä (salırğa) приводить/привести с порядок ▪▪ tärtiben kiterep по всем правилам -
16 үзтәртип
сущ. самодисциплина -
17 бертип
прил.одноти́пныйбе́ртип әсәрләр — одноти́пные произведе́ния
бе́ртип кешеләр — одноти́пные лю́ди
-
18 йомшак
I 1. прил.1)а) в разн. знач. мя́гкий (пух, воск, металл, климат, приговор)кыш бик йомшак килде — зима́ вы́далась о́чень мя́гкая
куллары йомшак кына — ру́чки мя́гонькие
йомшак су — мя́гкая вода́
йомшак җәза — мя́гкое наказа́ние
б) мя́гкий, ры́хлыййомшак туфрак — ры́хлая по́чва
йомшак кар — мя́гкий снег
2) мя́гкий, не́жный, до́брый, ла́сковый (голос, обращение, взгляд)җырчының тавышы йомшак, матур — го́лос певца́ не́жный, краси́вый
3) мя́гкий, ти́хиййомшак адымнар — мя́гкие шаги́
йомшак шаку ишетелде — разда́лся ти́хий стук
4) в разн. знач. сла́бый, плохо́й (слух, свет, огонь, руководитель, учение, доклад и т. п.)йомшак тәнкыйть — сла́бая кри́тика
йомшак хуҗалык — сла́бое хозя́йство
йомшак тәртип — сла́бая дисципли́на
5) перен. сла́бый, безво́льный, дря́блыййомшак кеше — безво́льный челове́к
йомшак холык — сла́бый хара́ктер
6) перен. сла́бый, некре́пкиййомшак тәмәке — некре́пкий таба́к
2. нареч.йомшак эремә — сла́бый раство́р
1) мя́гко, приве́тливо, ла́сковойомшак мөгамәлә итү — обраща́ться мя́гко
йомшак сөйләшә — разгова́ривает ла́сково
2) сла́бо, пло́хотәртип йомшак куелган — дисципли́на поста́влена пло́хо
дәрескә йомшак әзерләнгән — подгото́вился к уро́кам сла́бо
3) мя́гко, ти́хо, пла́вно ( о движениях)йомшак хәрәкәтләнә — дви́гается пла́вно
4) обычно с частицей кына слегка́йомшак кына ишеккә шаку — слегка́ постуча́ть в дверь
йомшак кына кулын кысу — слегка́ пожа́ть ру́ку
•- йомшак аланчы
- йомшак аңкау
- йомшак вагон
- йомшак гөләп
- йомшак йогырт
- йомшак коңгызлар
- йомшак күн
- йомшак масса
- йомшак тартыклар••йомшак авыз — мя́мля; см. тж. мәми авыз
йомшак алтын — мя́гкое зо́лото
йомшак баш — тупи́ца; ду́рень, дурале́й (прост.)
йомшак җәеп (түшәп, тотып) катыга утырту (яткыру) — мя́гко сте́лит, да жёстко спать
йомшак җиреннән (урыныннан) тоту — найти́ уязви́мое ме́сто, наступи́ть на люби́мую мозо́ль
йомшак итеп (кына итеп) әйткәндә — мя́гко говоря́; что́бы не сказа́ть бо́льше
йомшак күңеллелек — серде́чность, незлоби́вость
йомшак күңеллеләнү — добре́ть
йомшак муен — мя́мля, мягкоте́лый челове́к
йомшак телле (сүзле) — сладкоречи́вый
- йомшак җирйомшак характерлы — мягкоте́лый, малоду́шный
- йомшак урын
- йомшак куллылык
- йомшак күңелле
- йомшак як II сущ.1) диал. кала́ч, мя́гкий пшени́чный хлеб2) в притяж. ф. йомшагыа) мя́котьбот йомшагы — мя́коть бедра́
җимеш йомшакклары — мя́коть плодо́в
б) мя́кишкәгазьне ипи йомшагы белән ябыштыру — прикле́ить бума́гу хле́бным мя́кишем
-
19 бозучы
-
20 дисциплина
сущ.; см. тж. тәртипдисципли́надисципли́на саклау — соблюда́ть дисципли́ну
хәрби дисципли́на — вое́нная дисципли́на
хезмәт дисципли́насы — трудова́я дисципли́на
- дисциплинага өйрәтүакыл дисципли́насы — дисципли́на ума́
- дисциплинага күнегү
- дисциплинага өйрәнү
См. также в других словарях:
тәртип — и. 1. Әйберләр, җансыз нәрсәләр куелышында, торышында эзлеклелек, җыйнаклык, уңайлык халәте. (Эш, тормыш һ. б.) тиешле рәв. көйләнгәнлек, оешканлык 2. күч. Иҗтимагый төзелешнең, идарә итүнең билгеле бер системасы, дәүләт төзелеше 3. Эш барышында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәртип-низам — иск. кит. 1. Эш итүдә, тормышта тиешле рәв. оешканлык, үз үзен ныклы кагыйдәләр буенча тотыш: дисциплина 2. Эш итү кагыйдәсе, юлы, алымы 3. Билгеле бер чират, эзлеклелек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тезгеч — Яңа тотылган балыкларны тезү өчен шнур яки чыбыкча 3. Абзарда, лапаста һ. б. киртәләр, бүрәнәләр тезеп ясалган түшәм, сайгак 4. Барысы бергә, бер тәртип белән аллы артлы яки барысы бер якка карап урнашкан кешеләр төркеме. Рәт, саф. Чират 5. Вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гореф — и. Үз үзеңне тотуда традицион ныгыган тәртип. ГОРЕФ ГАДӘТ, ГАДӘТ ЙОЛА – җый. 1. Халыкның тарихи үсеш традициясе белән килә торган йолалар 2. Гадәт, тәртип … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кагыйдә — 1. Нин. б. күренешләрнең закончалыкларын, үзара мөнәсәбәтләрен чагылдыра торган тезис, билгеләмә, положение 2. Нин. б. гомуми тәртип урнаштыруга карата рәсми кабул ителгән, расланган күрсәтмә. Гадәткә, традициягә кергән тәртип, үз үзеңне тоту… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәртипле — (ТӘРТИПЛЕЛЕК) (ТӘРТИПЛЕЛӘНҮ) (ТӘРТИПСЕЗ) (ТӘРТИПСЕЗЛЕК) – (ТӘРТИПСЕЗЛӘНҮ) – с. 1. Үз үзен тотышта җәмгыятьтә кабул ителгән кагыйдәләрдән чыкмый торган, тәрбияле. Эчке тәртип кагыйдәләре җиренә җиткереп үтәлә торган 2. Җыйнак, пөхтә, чиста тотыла… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чират — 1. Нин. б. эштә, хәрәкәттә, процесста билгеле бер эзлеклелек, тәртип. Нин. б. эш эшләү яки берәр нәрсә төзү тәртибенең бер өлеше төзелешнең беренче чираты 2. Нәр. б. алу яки башкару, эшләү өчен тәртип белән берсе артыннан икенчесе торган кешеләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арт — Тирәлектә: күз караган якка капма каршы як; киресе: Ал. с. Арттагы, арткы, артта торган 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемдә: арка ягы 3. Хайван гәүдәсендә: баш ягына капма каршы як, артсан 4. Нәр. б. ал ягының каршысындагы өлеше, арткы өлеше. Урындык,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беренче — 1. Тәртип саны: бер. рәв. Барысынан да алдарак, башта 2. Санап үтелгәннән соң башкалардан алда аталаган кешене, әйберне һ. б. ш. күрсәтү өчен кулланыла 3. Башлангыч, башлангыч чордагы. Берәрсенең нин. б. башлангыч эше, тәҗрибәсе, уңышы турында.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билге — 1. Нин. б. мәгънәне белдереп, берәр нәрсәгә ишарә итә торган предмет, тамга, символ. Хәбәр итү чарасы, сигнал, символ. Нәр. б. белдерә, хәбәр итә, раслый торган күренеш; галәмәт яз билгесе. Кемне яки нәрсәне танырга ярдәм итә торган характерлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге